Ogólne informacje o wartości bajek – mini wykład

W kulturze każdego region przypowieści i legendy służyły nauczaniu i przekazywaniu zasad moralnych oraz innych reguł rządzących danym społeczeństwem.

My jako dorośli mamy wiele możliwości aby zdobywać informacje: możemy pójść do księgarni, biblioteki czy eksperta. Dziecko ma tych możliwości znacznie mniej.

Bajka uczy poprzez mechanizm naśladowania. Eksperyment pokazał, że dzieci chętniej powtarzały zachowania bohaterów filmu, którzy osiągnęli powodzenie, niż tych którzy zostali ukarani (choć fabułę pamiętali tak samo).

Motywy wielu baśni pokrywają się z dziecięcymi problemami. Jeśli obserwujemy bawiące się dzieci zauważymy, że większość ich zabaw polega na naśladowaniu. Naśladują mamę, tatę, rodzeństwo, bohaterów z telewizji. My mamy okazję dostarczyć im bohaterów pozytywnych. Im bardziej miejsca akcji i realia historii są zbliżona do prawdziwej sytuacji z życia, tym bardziej prawdopodobne że dzieci wprowadzą je we własne życie.

Ponadto opowiadania są w języku dziecka, gdyż posługują się fantazją i wyobraźnią.

Opowiadanie pokazuje, że dziecko z bajki poradziło sobie z analogiczną sytuacją.

Mówi o tym co ono czuło i co zrobiło ze swoimi uczuciami, a przede wszystkim jak rozwiązało trudną sytuację w sposób, który okazał się skuteczny i dodał mu siły.

Możemy pomóc dzieciom dając im siłę i wiarę w siebie i nadzieje na znalezienie skutecznego rozwiązania. Dziecko słuchając bajki uświadamia sobie, że inne dzieci mają podobne problemy i czują podobnie, bowiem dziecku trudno jest mówić o własnych lękach, czasem nawet nie potrafi ich nazwać.

Opowiadania pokazują, że w życiu zdarzają się okresy rozpaczy, oraz chwile kiedy nawet najsilniejsi czują się słabiej i takie kiedy najsłabsi uczą się być silni. Bajka daje możliwość ujrzenia problemu z innej perspektywy, jako czegoś możliwego do pokonania.

Słuchając historii dziecko czuje się bezpiecznie albowiem jest pewne, że słucha opowiadania właśnie o sobie, aż do momentu kiedy zaczyna ona budzić jego niepokój, wówczas to jego bohater staje się chłopcem z historii.

Opowiadania są prostsze niż nam się to wydaje, bo przecież istnieje już gotowa fabuła i bohaterowie gdyż są oni odpowiednikami tego co dzieje się w życiu dziecka.

Do Was należy wymyślenie pozytywnego zakończenia tej historii oraz określenie jak do tego doszło. To zakończenie musi dać nadzieję, że istnieje rozwiązanie jego trudności, inaczej dziecko nie znajdzie motywacji do wysiłku i się podda.

Jak tworzyć historyjki

Imię winno być podobne, ale nie identyczne z prawdziwym (daje poczucie bezpieczeństwa).
Rodzina bajkowa powinna prowadzić podobny do realnego tryb życia (wiele szczegółów może pozostać takich samych).
Opowiadanie musi zawierać opis uczuć dziecka.
Zakończenie powinno być pozytywne np. może uczyć nabywania nowych praktycznych umiejętności jak np. szukanie pocieszenia u przyjaciół. Ponadto powinno dostarczyć takich doświadczeń, których nie ma dane dziecko i pokazać gdzie znajdzie wodę życia czy zaczarowany ołówek.

Literatura:

Szymańska „Metafora i bajka w terapii”
Bettelheim „Cudowne i pożyteczne. O znaczeniu i wartości baśni”
Brett „Opowiadanie dla twojego dziecka”